ความเชื่อและความศรัทธาของคนไทย เกี่ยวกับเรื่องเทพหรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์นั้น เป็นความเชื่อที่มาอย่างยาวนานจนถึงปัจจุบัน โดยเชื่อว่า สิ่งศักดิ์สิทธิ์นั้น จะช่วยดลบันดาลประทานพรให้ผู้ที่บูชาเคารพนับถือมีโชคมีลาภ การค้าขายเจริญรุ่งเรือง ถ้ากล่าวถึงเรื่องนี้ นางกวัก คือ หนึ่งในเทพีแห่งโชคลาภ ที่มีผู้คนศรัทธามาอย่างยาวนานตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันอย่างแน่นอน
ตำนานนางกวัก
ความเชื่อของคนไทยเกี่ยวกับเรื่อง นางกวัก นั้นมีมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา โดยได้รับอิทธิพลความเชื่อมาจากศาสนาฮินดูและศาสนาพุทธ โดยมีความเชื่อกันว่าการบูชา นางกวัก จะช่วยกวักเงิน กวักทองเข้าบ้าน ผู้คนทั่วไปรู้จักนางกวัก ในนาม ธิดาของปู่เจ้าเขาเขียว สตรีผู้มีความอุดมสมบูรณ์ในโภคทรัพย์ ผู้ใดได้พบเห็นก็เกิดความรักใคร่เมตตา รูปปั้นนางกวักจึงเป็นวัตถุมงคลที่คนไทยเคารพนับถือ โดยเฉพาะผู้ที่ประกอบธุรกิจการค้าขาย เชื่อว่านางกวักจะช่วยเรียกลูกค้าเข้ามาซื้อสินค้าในร้านของตนนั่นเอง
ความเป็นมาของนางกวัก
ตามประวัติที่เล่าขานมา เชื่อกันว่า นางกวัก เป็นบุตรีของปู่เจ้าเขาเขียว ซึ่งมีความสอดคล้องกับเทพสตรีองค์หนึ่ง ชื่อว่า นิลบรรพตเทพสุดา โดยมีลักษณะเหมือนกันคือช่วยกวักเรียก ทรัพย์สมบัติมาให้ และยังมีอีกหนึ่งความเชื่อทางพระพุทธศาสนา ว่านางกวัก นั้น ชื่อว่านางสุภาวดี เกิดที่เมืองมัจฉิกาสัณฑ์ ในครอบที่ทำอาชีพค้าขาย และนางชอบตามครอบรัวออกไปค้าขายด้วย จนมีโอกาสได้พบและได้ฟังธรรม จากพระกัสสปเถระ และพระสิวลีเถระ นางมีความตั้งใจในการฟังธรรมเทศนาด้วยจิตอันเป็นกุศล จนมีความรู้แตกฉานในพระธรรมคำสอน โดยทุกครั้งที่ฟังธรรมเทศนา นางสุภาวดีและครอบครัว จะได้รับการประสิทธิ์ประสาทพรจากพระอรหันต์ทั้งสองพระองค์ว่า “ขอให้เจริญรุ่งเรืองไพบูลย์ด้วยทรัพย์สินเงินทอง จากการค้าขายสินค้าต่างๆสมความปรารถนาเถิด” ทำให้ครอบครัวของนางค้าขายเจริญรุ่งจนร่ำรวยเป็นเศรษฐี เมื่อนางสื้นชีวิตลง ชาวบ้านจึงได้สร้างรูปปั้นของนางสุภาวดี ไว้บูชา เพื่อให้ค้าขายเจริญรุ่งเรือง และความเชื่อเหล่านี้ก็ได้มีการเผยแพร่เข้ามาในดินแดนไทยพร้อมกับความเชื่อทางศาสนาจนสืบเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน
ลักษณะรูปปั้นนางกวัก
ในอดีตลักษณะของนางกวัก เป็นรูปที่แกะจากปลายจะงอยของงวงช้าง แต่ที่พบเห็นในปัจจุบันนางกวัก มีลักษณะเป็นรูปผู้หญิงหน้าตางดงาม แต่งกายและใส่เครื่องแบบชุดไทย ไว้ผมปีกหรือดอกกระทุ่ม ห่มผ้าแถบ นุ่งโจงกระเบน ท่านั่งพับเพียบ มือซ้ายวางไว้บนตักหรือวางข้างลำตัว มือขวายกขึ้นระดับไหล่ ทำท่ากวักมือ เข้ามาหา เปรียบเสมือนการกวักเงินทองเข้ามา โดยมีความเชื่ออีกว่านอกจากเรื่องค้าขาย โชคลาภ เงินทองแล้ว นางกวัก ยังช่วยเสริมเรื่องเมตตา มหานิยมอีกด้วย
การบูชานางกวัก
โดยทั่วไปจะมีการตั้งหิ้งไว้มุมใดมุมหนึ่งภายในร้าน และบูชาโดยการถวายน้ำแดงและพวงมาลัย มีบทสวดบูชานางกวัก ดังนี้
“โอม มหาสิทธิโชคอุดม โอมปู่เจ้าเขาเขียว มีลูกสาวคนเดียว ชื่อแม่นางกวัก ชายเห็นชายรัก หญิงเห็นหญิงรัก รู้จักทุกตำบล คนรักทุกถ้วนหน้า โอมพวกพานิชชา พากูไปค้าถึงเมืองแมน ค้าหัวแหวน ก็ได้แสนทะนาน กูค้าสารพัดการ ก็ได้กำไรคล่อง ๆ กูจะค้าเงินก็เต็มกอง กูจะค้าทองก็เต็มหาบ กลับมาเรือนสามเดือน เลื่อนเป็นเศรษฐี สามปีเป็นพ่อค้าสำเภา โอมปู่เจ้าเขาเขียว ประสิทธิแก่กูคนเดียว สวาหะ”
ในเรื่องราวของความเชื่อและศรัทธานั้น เป็นเรื่องของวิจารณญาณส่วนบุคคล ที่ทุกคนมีสิทธิ์ตัดสินใจในความเชื่อนั้นๆด้วยตนเอง ซึ่งจะมีอยู่จริงหรือไม่นั้น ไม่จำเป็นที่จะต้องหาคำตอบใดๆ ขอเพียงแค่ความเชื่อ ความศรัทธานั้น ไม่ทำให้ผู้ใดเดือดร้อนก็เพียงพอแล้ว
ที่มาของภาพ GotoKnow Tnews
